Пачым «індульгенцыя» для прадпрымальнікаў?

Бюджэт зноў пастанавілі папоўніць за кошт прыватнага бізнэсу.

Распрацоўкай праекта дэкрэта «Аб забеспячальным дэпазіце» займалася некалькі міністэрстваў разам з прадстаўнікамі бізнэс-звязаў, цяпер ён перададзены на разгляд у Адміністрацыю прэзідэнта. Самога тэксту дакумента пакуль няма, але аб ім падрабязна напісала «Эканамічная газета». У агульных рысах сутнасць зводзіцца да наступнага: кожны прадпрымальнік можа загадзя адкрыць у Беларусбанку так званы забеспячальны дэпазіт – мінімум 50 тысяч рублёў або валютны эквівалент гэтай сумы. Калі гэты прадпрымальнік потым здзейсніць якое-небудзь эканамічнае правапарушэнне, грошы з дэпазіту пойдуць на кампенсацыю шкоды, а сам ён зможа змякчыць сабе пакаранне або зусім яго пазбегнуць, піша

Kp.by вывучыўшы ўсё, што вядома аб праекце дэкрэта на сёння, і адказвае на наіўныя пытанні аб тым, як ён можа працаваць у будучыні.

У якіх выпадках дапаможа забеспячальны дэпазіт?

Новая схема будзе працаваць для ўсіх асноўных эканамічных артыкулаў: напрыклад, незаконная прадпрымальніцкая дзейнасць, ухіленне ад выплаты падаткаў, перавышэнне службовых паўнамоцтваў, службовая халатнасць, легалізацыя сродкаў, атрыманых злачынным шляхам, і гэтак далей.

Хто зможа яго адкрыць і папоўніць?

Хто хочаш. Акрамя таго, пры жаданні ён будзе «належаць» усялякай колькасці чалавек: скажам, дэпазіт можа ўнесці дырэктар прадпрыемства, але распаўсюджвацца ён будзе на ўсіх работнікаў. І, дарэчы, яго можна будзе не толькі папаўняць, але і здымаць з яго грошы.

Як будзе працаваць гэтая схема?

Выкажам здагадку, праваахоўныя органы выявілі, што дырэктар якой-небудзь кампаніі не плаціць падаткі. Пасля гэтага праваахоўнікі правераць, ці ёсць у яго забеспячальны дэпазіт і колькі на ім грошай. Калі іх будзе дастаткова, каб сплаціць шкоду, патрэбную суму заблакуюць і перавядуць у даход дзяржавы. Пасля гэтага дырэктару фірмы адправяць пастанову аб тым, што з ягонага дэпазіту забралі грошы ў якасці кампенсацыі шкоды, і ён павінен будзе цягам дваццаці дзён даплаціць яшчэ 30% ад сумы.

У прадпрымальніка ёсць забеспячальны дэпазіт. Калі ён штосьці парушыць, на яго завядуць справу?

Калі сумы на ім дастаткова, каб цалкам сплаціць шкоду, то крымінальнага або адміністрацыйнага працэсу атрымаецца пазбегнуць. Калі ж грошай недастаткова, то без працэсу не абысціся, але ён пройдзе паводле больш мяккай працэдуры. Па-першае, парушальніка не будуць затрымліваць і браць пад варту. Па-другое, сам факт наяўнасці такога дэпазіту будзе ўважацца за змякчальную акалічнасць і дадатковую падставу для вызвалення ад адказнасці. А па-трэцяе, калі тэрміну або іншага пакарання ўсё ж не пазбегнуць, то яно не будзе перасягаць паловы належнага паводле гэтага артыкула.

Закон парушылі некалькі чалавек, а дэпазіт ёсць толькі ў аднаго. Што будзе?

Калі яго будзе дастаткова, каб цалкам выплаціць агульную суму шкоды, то да адказнасці не прыцягнуць нікога, калі часткова, то крымінальны або адміністрацыйны працэс пройдзе паводле больш мяккай працэдуры. Калі ж дэпазіт будзе «сплачваць» толькі аднаго або некалькіх чалавек, то ўсіх астатніх пакараюць напоўніцу.

Калі прадпрымальнік зможа давесці, што напраўду ён нічога не парушаў, ці вернуць яму грошы?

Калі дзяржава разважыць, што чалавек парушыў заканадаўства, то грошы з забеспячальнага дэпазіту ў кошт кампенсацыі шкоды здымуць у кожным выпадку. Але потым цягам года гэтую пастанову можна абскардзіць у судзе. Калі прадпрымальніка прызнаюць невінаватым, то гэтую суму яму вернуць.

Калі грошы будуць ляжаць у банку на забеспячальным дэпазіце, ці будуць на іх налічвацца адсоткі?

На жаль, такой магчымасці ў праекце ўказа не прапісана.

Каментар спецыяліста

«Карыстацца гэтай магчымасцю будуць тыя, хто свядома збіраецца парушаць закон»

- У нас і нашых калег з бізнэс-звязаў у першую чаргу напрошваецца аналогія з індульгенцыяй: купіў індульгенцыю – і можаш спакойна парушаць правілы, - распавёў «Камсамолцы» намеснік старшыні Беларускай навукова-прамысловай асацыяцыі Георгій Грыц. – Логіка тут вельмі сумнеўная: калі ты вінаваты паводле закону, то чаму вызначальным фактарам будзе тое, ці былі ў цябе некалі 50 тысяч рублёў? Вядома, з аднаго боку, гэта крок у правільным кірунку і хоць нейкае паслабленне для бізнэсу ў сферы дэкрыміналізацыі (перавод з крымінальных злачынстваў у адміністрацыйныя або іншыя правапарушэнні – Рэд.). А з другога, ім змогуць скарыстацца толькі дзве катэгорыі: тыя суб'екты, якія свядома збіраюцца парушаць закон і хочуць падстрахавацца, каб іх не пасадзілі, і буйныя кампаніі. Для малога і сярэдняга бізнэсу 50 тысяч рублёў – занадта вялікая сума, каб яе можна было пакінуць у заклад. Акрамя таго, узнікае адчуванне, што дзяржава хоча крыху зарабіць на прадпрымальніках. Бо гэта, фактычна, безадсоткавыя дэпазіты. Таму ўражанні ад дакумента пакуль дваістыя. На мой погляд, трэба мяняць заканадаўчую базу і дэкрыміналізаваць эканамічныя злачынствы, а не рабіць выключэнні для тых, у каго ёсць грошы.