Як страйкуюць беларускія аўтамабілісты

Амаль палова беларускіх аўтамабіляў своечасова не прайшла тэхагляд.

У апошнія гады ўсё больш беларускіх аўтаўладальнікаў «байкатуюць» праходжанне дзяржаўнага тэхагляду. 1,2 мільёна аўтамабіляў - а гэта амаль палова ад агульнай колькасці зарэгістраваных у Беларусі - своечасова не прайшлі тэхагляд. Гэтыя лічбы агучыў намеснік начальніка УП «Белтэхагляд» Уладзімір Півульскі.

Улады апелююць да таго, што праходжанне тэхагляду - залог бяспекі на беларускіх дарогах. Але ж аднаразовая дыягностыка не з'яўляецца гарантыяй таго, што аўтамабіль не стане няспраўным цягам года і не справакуе ДТЗ.

З 1 студзеня 2018 гадоў у Беларусі вырасце базавая адзінка, а значыць вырасце і кошт запаветнага сертыфіката.

Тэхагляд - не адзіная мыта, якую даводзіцца плаціць аўтамабілістам: дарожны падатак, дарагая страхоўка. Усё гэта ладна б'е па кішэнях простых беларусаў.

Наколькі важны славуты тэхагляд, ці гэта чарговы спосаб выцягнуць з беларусаў грошы? Сайт Charter97.org пагаварыў на гэтую тэму з эканамістам, кіраўніком аналітычнага цэнтра "Стратэгія" Леанідам Заікам:

- Дзяржаўны тэхагляд - гэта адсталы савецкі сіндром, які вяртае ў «светлыя» часы будаўніцтва камунізму. Тады ў міліцыю і ДАІ набіралі людзей з сельскай мясцовасці. Атрымаўшы пагоны, яны пачыналі прэсінгаваць «гарадскіх» рознымі тэхаглядамі, бралі хабары і выдумлялі ўсялякія паборы.

Такая практыка захавалася і ў Беларусі. Усе ведаюць, што ў нас у краіне атрымаць запаветны сертыфікат пра пройдзены тэхаглядзе каштуе $30. І тут ніякую ролю не адыгрывае тэхнічны стан аўтамабіля. Гэтую інфармацыю мне паведамілі «прабеглыя» хабарнікі і хабарадавальнікі.

А цяпер зірнем на сусветны досвед. Нават у такой «высокаразвітай» і «еўрапейскай» краіне, як Бурундзі, ніякіх тэхаглядаў няма. Людзі, якія прыдумалі так званы тэхагляд, абсалютна не разбіраюцца ў сучасных аўтамабілях.

Расейскія спецыялісты апублікавалі звесткі даследаванняў, згодна з якімі колькасць аварый, звязаных з тэхнічным станам аўтамабіляў, складае толькі 2% ад усіх ДТЗ. Расейская паліцыя налічыла 15%. Я думаю, што калі б колькасць аварый з прычыны тэхнічнай няспраўнасці транспартных сродкаў складала 30% - можна б было казаць пра патрэбу абавязковага тэхагляду.

Але ж кожны кіроўца сочыць за спраўнасцю свайго аўтамабіля. Толькі самазабойцы гэтага не робяць. Калі мы маем справу з самагубцамі - то іх трэба ўзяць на ўлік і праводзіць сярод іх тэхагляды.

- Атрымліваецца, што ў гэтай сітуацыі не ідзе гаворка пра бяспеку ўдзельнікаў дарожнага руху, а толькі пра спробу нажыцца за кошт аўтаўладальнікаў?

- Цалкам дакладна. Гэта абсалютна непатрэбная рэч. Калі мы хочам змагацца з карупцыяй у краіне - мы павінны выкідаць такія пралазы для хабарнікаў. Вядома, калі страхавыя кампаніі захочуць, то яны могуць праводзіць такія тэхагляды. Гэта можна рабіць у мэтах вызначэння сумы страхавога поліса і рызык. А рабіць з гэтага нейкую «абавязалаўку» - не больш, чым спроба схаваць шкурныя інтарэсы.

- Тэхагляд - гэта не адзіная прымусовая даніна, якую даводзіцца плаціць нашым аўтаўладальнікам. Тут можна ўспомніць і мыту, і страхаванне аўтамабіляў, гучны дарожны збор...

- З гэтым дарожным зборам асаблівы выпадак. У 90-х гадах я асабіста пісаў зварот, каб уключыць дарожны збор у кошт бензіну. Таму што ўмоўны дзядзька Вася, які ездзіць на матацыкле па вёсцы Пупкі, за сваё жыццё ніколі не бачыў асфальту. Чалавек усё жыццё ездзіць гравійкай, а з яго патрабуюць дарожны збор.

У той час ідыятызм дасягнуў найвышэйшай ступені. У кабінетах сядзелі цёткі і дзядзькі, якія лічылі «кубікі» (аб'ём рухавіка ў кубічных метрах - заўв.), цяпер гэты ідыятызм прадаўжаецца ў тым, што лічаць кілаграмы ўдзельнай вагі аўтамабіля.

Жудасная непісьменнасць, яны бяруць нейкую «максімальную вагу», ад якой будзе залежаць сума дарожнай мыты. Хочацца адразу спытаць, а якой лічбай вы карыстаецеся, калі аўтамабіль максімальна загружаны? Ніхто з іх такія разлікі не рабіў.

Дарожны збор ўсё ж уключылі ў кошт бензіну, а цяпер яго другі раз уключылі ў мыту на ўдзел у дарожным руху. Зрабілі двухразовае выманне сродкаў. Аўтамабілістаў проста абіраюць да ніткі.

- Калі перайсці ад прыватных выпадкаў да агульнага, то ў нас на кожным кроку такія «завэлюмаваныя» паборы. Пачынаючы ад скандальна вядомага падатку на «дармаедства» і заканчваючы «падаткам на Google», які ў нас рыхтуюцца ўвесці. Як можна пракаментаваць такую «заканатворчасць»?

- Гэта захады, якія накіраваныя на тое, каб маладыя і таленавітыя людзі пачалі з'язджаць з Беларусі. Ніхто такі дурацкі ўрад цярпець не будзе. Вядома, усім з'ехаць не атрымаецца. Тыя, у каго не выходзіць «галасаваць нагамі» - проста байкатуюць такія ўказы. Гэта і паказваюць звесткі аб тым, што палова беларусаў ездзіць без тэхагляду.

Нашым чыноўнікам не трэба нічога выдумляць. Разумныя людзі даўно ўсё палічылі і разважылі. Давайце плаціць дарожны збор, зыходзячы з частаты выкарыстання аўтамабіля. Карыстаецца чалавек аўтамабілем тры месяцы - плаціць за тры месяцы.

Мая прапанова - прыбраць усе гэтае бязладдзе і ўключыць у кошт бензіну, як гэта робяць у цывілізаваных краінах. А напраўду, трэба касаваць усе гэтыя дарожныя зборы, бо кожны ўрад у вайсковым, сацыяльным, эканамічным плане зацікаўлены ў якасці дарог і развіцці інфраструктуры. І дарогі ў нас для ўсіх, а не толькі для чыноўнікаў.