Слесар «цеплавых сетак» распавёў усю праўду пра сваю працу

Споведзь чалавека, які сячэ ў дварах дрэвы і адключае беларусам ваду.

Валерый (імя змененае) ужо больш за сем гадоў працуе ў «цеплавых сетках». Ён малады ўсмешлівы хлопец, якога цалкам задавальняе яго работа. Напальваць абстаноўку і скардзіцца ён не мае намеру: праблемы ў арганізацыі ёсць, але куды без іх? У сваёй «споведзі» ён сумленна раскажа пра ўнутраную кухню працы менскіх камунальнікаў, раскрые сакрэт двухтыднёвага адключэння гарачай вады і ўспомніць некалькі паказальных гісторый, піша onliner.by.

Пра жыццё

- Як вы трапілі ў «Цепласеткі»?

- Я з невялікага горада. Вучыўся там па спецыяльнасці ПГС [прамысловае і грамадзянскае будаўніцтва. - Заўвага. Onliner]. Пайшоў працаваць на будоўлю, будоўля заглухла ў сувязі з адменай дэкрэта па крэдытаванні. Пачаў шукаць працу і трапіў у «Цепласеткі». Я тады нічога пра гэта не ведаў, але мяне адразу майстрам паставілі. Гэта быў 2011 год. Неяк усё хутка схапіў. Адпрацаваў майстрам года тры і знайшоў дзяўчыну з Менску. Пераехаў сюды. Наважыў і далей з цепласетак працаваць. Мне таксама адразу пасаду майстра прапанавалі, але я вырашыў, што ў Менску рызыкаваць не варта, і папрасіўся слесарам. Тым больш досвед у мяне быў - у сувязі з аптымізацыяй я і слесарам паспеў папрацаваць.

- Вас майстрам узялі без мінімальнага досведу?

- Без досведу, без разумення. Але гэта ўсё з будаўніцтвам шчыльна перасякаецца. Неяк разабраўся. Калектыў у нас добры быў. Мне было сапраўды цікава, я не сядзеў з кубкам кавы, а па камерах лазіў, асвойваўся. Высветлілася, гэта нават цікавей, чым будаўніцтва. На будоўлі ўсё трэба хутчэй - туды зганяць, сюды зганяць, тут падраўняў. Робіш-робіш, а потым раз - на іншы аб'ект. І кантынгент іншы: выпіваюць і ўсё такое. Не падабалася мне. А тут ты выканаў працу і ведаеш: вада ідзе, нідзе нічога не цячэ, усё добра, усё прыгожа.

- Колькі ў вас у падначаленні людзей было?

- Дома - сем ці восем чалавек. Але там цэлы ўчастак быў як у Менску маленькі кавалачак участка. Былі дзве вёскі, якія прылягаюць да горада, і былы ваенны гарадок.

- Усе падначаленыя былі старэйшыя за вас?

- Мне тады было 22 або 23, а самаму маладому супрацоўніку - 35. Але прынялі мяне добра і нават па бацьку спрабавалі называць.

У Менску брыгада таксама нашмат старэйшая. Тут усе пенсіянеры і адзін хлопец маладзейшы - яму гадоў 45. У асноўным былыя вартаўнікі і будаўнікі былыя, у «Цепласетцы» да гэтага ніхто не працаваў. Калі нейкі прарыў - яны лапатай памахаць, патрымаць нешта. Было ў нас два маладых хлопца, але яны сышлі. Моладзь наогул неяк разбягаецца.

- Чаму? Заробкі маленькія?

- Не, заробак добры – блізу тысячы рублёў. Калі працуеш, начальнік стараецца надбаўкі выпісваць, прэміі даваць. І працы не шмат, асабліва зімой. Сыходзяць - і ўсё. Нешта не падабаецца ім. Не ведаю.

- Што ўваходзіць у вашы абавязкі?

- Ёсць брыгады слесараў па кацельнях, яны абслугоўваюць самі крыніцы. Мы абслугоўвае сеткі, якія ідуць ад кацельняў да дамоў. Ужо пасля ўводу ў дом абслугоўвае ЖЭУ. У выпадку прарываў ліквідуем уцечкі, а яшчэ камеры абслугоўваем, абыходы робім. Увесь астатні час сартуем трубы і вывозім у Гатава, яшчэ нейкі працай дробнай займаемся. Учора вось прарыў ліквідавалі. Пачалі ў дзесяць раніцы, скончылі ў гадзіну дня, вымаклі ўсе. З гадзіны адпачывалі. Гэта, дарэчы, быў першы прарыў з моманту запуску - з верасня месяца.

- Дадому не адпускаюць?

- Звычайна не, але калі папросішся, то адпускаюць. З майстрам заўсёды можна дамовіцца. Галоўнае, каб хоць хтосьці на месцы быў: асноўная задача - сачыць, каб усё працавала і ў людзей была гарачая вада. Але цяпер у нас плануюць паставіць прапускную сістэму, таму будзем сядзець да перамогі.

Пра дакучлівыя адключэнні

- Давайце пагаворым пра двухтыднёвае адключэнне гарачай вады.

- Чаму два тыдні? Па-першае, гэта добрая эканомія. Справа ў тым, што ёсць нормы па выдатку газу. Вось сказалі ўпісацца ў пэўную колькасць кубоў - трэба упісацца. Насельніцтва ж 100% не аплачвае, якія выдзяляюцца грошы абмежаваныя, таму трэба знаходзіць спосабы. Адключэнне на два тыдні - выдатны спосаб вырашыць пытанне.

- Гэта значыць часам усе работы ўжо выкананы, але ваду людзям не даюць?

- Гэта як начальства скажа.

- Уключаць могуць і раней?

- Не заўсёды, але могуць. Акрамя эканоміі ёсць і іншыя прычыны. Нам сапраўды трэба правесці вялікую працу, усё праверыць, адрамантаваць у выпадку чаго. Двух тыдняў як раз стае для манеўру. Часам жа і раней уключаюць. Летась вось па адным адрасе праз 6 дзён падалі, а па іншым на два дні затрымалі. Увогуле, як начальства скажа, так і ўключаем. Памятаю, падчас чэмпіянату па плаванні нам сказалі за пяць дзён апрасоўку [праверку сістэмы трубаправода залішнім ціскам. - Заўвага. Onliner] усяго раёна правесці. Мы правялі.

Калісьці ж адключалі на месяц, потым на два тыдні. Калі-небудзь на тыдзень будуць, але ў прынцыпе ад летняга адключэння мы ніколі не адмовімся - усё гэта казкі.

- У нас кожны год раскопваюць трубы, але кожны год здараюцца прарывы. Вось пазалетась «гейзер» у Малінаўцы прама ў шматпавярхоўку біў.

- Гэта было ў момант апрасоўкі як раз. Пад вялікім ціскам падаецца вада, каб сістэму пратэставаць. Калі б не праверылі - прарвала б зімой. Людзям вокны паразбівала, але гэта страхавы выпадак - ім усё аплаціць павінны. Такое бывае, для таго і адключаем.

- Нехта з чыноўнікаў абяцаў, што адключаць перастануць праз 10-15 гадоў. Не верыце?

- Я нават не ведаю, чаму яны так кажуць. Тыя ж самыя прыборы ўліку зняць і здаць на паверку - гэта пару дзён. Катлы па тэхніцы бяспекі можна толькі ўсе разам адключаць. Напэўна, дагэтуль яны плануюць усе трубы замяніць, але гэта кардынальна нічога не зменіць. Хіба што яны нешта прынцыпова новае прыдумалі, а мы пра гэта не ведаем.

Кіраўніцтва яшчэ неяк выказвалася: не падабаецца сядзець без вады - устанаўлівайце індывідуальныя электранагравальнікі. Але калі кожны ў доме ўсталюе абагравальнік, праводка не вытрымае.

Я, як слесар, у магчымасць сеткі працаваць без адключэння не веру. Нават праз 20 гадоў. А што тычыцца ацяплення, то з новымі ПІ-трубамі праз 20 гадоў усё яшчэ горш будзе.

- Дрэнныя?

- Не дрэнныя, але рамонтапрыдатнасць у іх нулявая, а рвацца яны ўжо зараз пачалі, хоць тэрмін службы ў іх, са слоў вытворцы, 25 гадоў. За апошнія два гады ў нас было тры прарывы. Можа, вядома, справа ў якасці мантажу, не ведаю, але рамантаваць іх вельмі цяжка.

Калі прабівае звычайную трубу, яе можна проста залатаць. Мы бачым, што вада сцякае ў камеру, значыць, прарыў у межах дзесяці метраў. Раскапалі, заварылі, падалі ваду. Але калі рвецца новая труба, усё ўскладняецца. У іх па-над жалезнай трубой ідзе пласт звычайнай мантажнай пены, а зверху - абалонка, лупіна, як мы яе называем. Дык вось, калі здараецца прарыў, пена набірае ваду і прарывае ў слабым месцы. Мы ў апошні раз ішлі 16 метраў, каб зразумець, дзе цячэ. У выніку знайшлі дзірачку памерам з запалку, але замяняць давялося 20 метраў - яе так проста не заварыш.

Мы абгарадзілі месца, пачалі шукаць падыходны кавалак трубы - яго нідзе няма. Траса ўвесь гэты час стаіць, у людзей у кватэрах няма ацяплення. Пакуль мы разабраліся, прайшло вялікая колькі часу. Карацей, не ведаю, як гэтыя трубы павядуць сябе ў будучыні. Еўропа ад іх ужо адмаўляецца, а мы ставім актыўна.

Наш майстар, яму за 60 ужо, распавядаў, як яшчэ пры Савецкім Саюзе ездзіў у Нямеччыну глядзець на гэтыя ПІ-трубы. Тады было цікава, а цяпер у Нямеччыне іх ужо не выкарыстоўваюць, наколькі я ведаю. Але гэтыя трубы кладуць толькі на ацяпленне, трэба гэта разумець. Для гарачай вады выкарыстоўваецца іншая тэхналогія, з ёй усё павінна быць нармальна.

Пра злых людзей

- Калі рвецца трубаправод, вы да перамогі працуеце?

- Яшчэ на радзіме ў мяне быў выпадак, калі трубаправод прарвала 30 снежня. Мы пачалі рабіць і зразумелі, што справа зацягнецца: траса вельмі старая, месца вузкае, экскаватар падлезці не можа. Мы кавалак мяняем, а труба далей рвецца. І рвецца так, што не проста цячэ, а б'е ўверх.

Рамантаваць яго мы скончылі ў гадзіну ночы першага студзеня. Новы год сустрэлі ў машыне. У трох дамах у людзей не было ацяплення больш за два дні, у кватэрах было блізу 13 градусаў. У нас кідалі бутэлькі з балкона, матам крылі. Такая сітуацыя.

А яшчэ, памятаю, моцны прарыў у Сцяпянцы быў, паўраёна без ацяплення сядзела. Мы пачалі а 9 раніцы і скончылі ў тры ночы. Але тады было не так холадна. Надоўга людзей без ацяплення не пакідаем.

- За звышурочную працу даплачваюць?

- Так, гэта закрываецца табелем, пішацца дакладная. Звычайна падвойным тарыфам. Альбо можна адгул забіраць.

- Людзі часта скандаляць?

- Бывае. Як раз праз дрэвы часцей за ўсё, мабыць. Але гэтыя канфлікты звычайна хутка вырашаюцца, калі людзям прапануеш выбраць: дрэва ці гарачая вада ў доме? Яны спрачацца перастаюць.

Яшчэ ўсё лаюцца, калі мы на ходніку капалі. Людзі любяць з балконаў кідацца яблыкамі, бульбай, бутэлькамі - праз шум, дарогу перакапаную, ваду.

Асабіста толькі п'яныя прыходзяць «пагаварыць», але ў іх свае прычыны: чаго тут стаіш, чаго капаеш, чаго глядзіш.

Пра рубку дрэў

- Давайце пагаворым пра дрэвы. Пасля слоў прэзідэнта і вуснай забароны на высечку нешта змянілася?

- Ды нічога асабліва. Нам канкрэтна не прылятала.

- Вам наогул не прылятае зверху? Усе праблемы, якія мільгаюць у навінах, неяк на вас уплываюць?

- У прынцыпе прылятае, але рэдка. Вось два гады таму, калі хлопец у камеры памёр, прыйшла пастанова, што ўсе ў касках павінны быць, з рамянямі, у поўным абмундзіраванні і гэтак далей. А так не ведаю нават.

- Чаму апошнім часам столькі канфліктаў, звязаных з камунальнымі службамі і высечкай дрэў?

- Давайце я распавяду, як адбываецца рубка дрэў. Мы перад пачаткам работ заўсёды ідзём з майстрам і апісваем усё, што знаходзіцца на шляху сеткі. Запісваем і падаем у кантору. Кантора падае ў аддзел аховы прыроды, а яны ўжо пацвярджаюць, што дрэва стаіць на трасе, і дазваляюць секчы. Ніколі нічога не сячэцца лішняга. Ва ўсякім выпадку ў нас - падрадчыкі, можа, і махаюць бензапілой направа і налева.

Вось давайце падумаем, чаму гэта ў цэлым усё адбываецца. Як атрымліваецца, што дрэва расце над трасай? Іх жа там у прынцыпе з'яўляцца не павінна. Але ўся справа ў няўзгодненасці. Вось вясной замянілі трасу. Два тыдні праходзіць - ужо хтосьці ўторкнуў тры дубчыкі. Вось хто паспеў? «ЖЭС»? Самі жыхары? Зямля ўскапаная - яны адразу тыкаць іх пачынаюць. Мы ж не будзем вырываць. А праз 25 гадоў вырасце вялікае дрэва, будзем трасу мяняць, а людзі, як заўсёды, пачнуць абурацца - «навошта дарослае дрэва пілуеце, я яго асабіста ў маладосці саджала».

А бывала, дарэчы, і наадварот - бабулі прыходзілі і дзякавалі: яна ЖЭС 15 гадоў просіць вярбу ссекчы, якая ёй усё акно закрывае, а тыя адмаўляліся. А мы прыйшлі і праблему вырашылі.

- Шмат дурной працы даводзіцца рабіць?

- У выпадку праверак толькі. Вось нядаўна: раскопваем, толькі-толькі пачынаем устараняць - звяртаецца начальнік. Не тэлефануе нават - бяжыць да нас: «Тэрмінова засыпайце, едзе адміністрацыя раёна!» Мы так-сяк залаталі, засыпалі, тут жа прыехала брыгада будаўнікоў: борцікі, плітку, чарназём - усё! Потым камісія з'язджае, мы раскопваем і робім ужо нармальна. А людзі міма ходзяць і пальцам круцяць.

- Вам падабаецца ваша праца?

- Мне падабаецца. Мяне ўсё задавальняе. Я задаволены заробкам, задаволены сваім начальнікам і майстрам, задаволены калектывам. Калектыў, вядома, маладзейшы б хацелася, а то ў нас такія дзядкі - спіну прадулі, шыю пацягнуў, руку ўдарыў. А так усё выдатна. Праца выдатная! А чаго саромецца? Добрую справу робім! І цёпла ў нас заўсёды, нават горача.