29 сакавiка 2024, Пятніца, 12:10
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

«Матуля, не пакідай мяне ў гэтым пекле!»

62
«Матуля, не пакідай мяне ў гэтым пекле!»

Чаму беларускія дзеці не хочуць хадзіць у школу?

Выданне kp.by апублікавала гісторыю маці беларускага першакласніка і каментары псіхолага да яе.

«Майму сыну ў ліпені споўнілася 7 гадоў, 2 верасня мы пайшлі ў першы клас. Школа звычайная, дваровая, але нядрэнная. Дзіця так чакала гэтага дня: круціўся з партфелем перад люстэркам, без канца задаваў пытанні і радаваўся, што завядзе новых сяброў. Лінейка і першы навучальны дзень прайшлі добра, а ўжо да канца тыдня ён прачнуўся і ні з таго ні з гэтага спытаў: «Мама, можна я застануся дома?» У тую раніцу я так і не змагла высветліць, што адбылося: сын усхліпваў, псіхаваў, спазняўся. Давялося гвалтоўна адвесці ў школу, а там пачалася сапраўдная істэрыка - дзіця хапала мяне за рукі, плакала і маліла: «Матуля, не пакідай мяне ў гэтым пекле!» У мяне сэрца разрывалася, калі я сыходзіла на працу, а ўслед даносіліся надрыўныя рыданні і крыкі: «Калі ласка, мама, калі ласка!»

Потым канцэрты ў школе спыніліся, але дома кожны будны дзень у нас пачынаецца са слёз. А зусім нядаўна дадалася яшчэ адна фішка - Слава сімулюе, што захварэў. У садку ў нас такой праблемы не было. Настаўніца кажа, што ў класе сын амаль ні з кім не кантактуе, займаецца без жадання. Няма ніводнга прадмета, які б яму падабаўся, а на перапынках ён звычайна сядзіць у тэлефоне. Мы думалі, што хлопчык абвыкне і асвоіцца, але ўжо месяц прайшоў, а воз і цяпер там.

Калі я спрабую распытаць дзіця, чаму яно ненавідзіць школу, ён замыкаецца і аднаскладова адказвае:

- Табе падабаецца настаўніца?

- Нармальная.

- А ў чым справа? Цябе крыўдзяць?

- Не.

- Тады чаму ты так не хочаш туды ісці?

- Я стамляюся, там усе тупыя.

Па-мойму, гэта тупік, і што рабіць - я не ведаю. Калі б гэта быў садок - праблему можна было б развязаць, але ў школу хадзіць абавязкова! Дазваляць яму заставацца дома баюся - гэта не развязанне, а пагаршэнне праблемы. Муж прытрымліваецца строгіх правіл: даць рамяня і навучыць слову «трэба». Мы з ім ужо на гэтай глебе самі сталі сварыцца».

КАМЕНТАР ЭКСПЭРТА

«Першы раз у першы клас? Рыхтуйцеся да крызісу ў сям'і!»

- Мама распавядае самую распаўсюджаную сітуацыю, - тлумачыць практыкуючы дзіцячы псіхолаг Анастасія Шапель. - Спачатку дзіця адчувае пад’ём праз тое, што набывае новую ролю (з выхаванца дзіцячага садка - у вучні). У яго з'яўляецца гарнітур, школьныя прыналежнасці - усё гэта ў навінку для малога, ён радуецца і прадчувае. Але калі першае ўражанне праходзіць, застаюцца новыя патрабаванні і абавязкі, якія адрозніваюцца ад звыклых. Школьніку цяжка, адсюль і істэрыкі. Прычым калі ў школе дзіця стрымліваецца, то дома вылівае ў сям'ю ўсё, што назапасілася. Часцей на маму, бо дзеці ў цяжкай сітуацыі звяртаюцца менавіта да маці. Жанчыны часта могуць чуць ад бацькі малога ці іншых людзей: «Пакуль ты не прыйшла, не было ніякіх істэрык, а пры табе пачаў капрызіць». Вядома, не маці правакуе капрызы. Дзіця дэманструе эмоцыі маме, бо верыць, што яна прыме яго перажыванні і суцешыць.

- Што ж рабіць?

- Бацькам трэба растлумачыць дзіцяці, хто такія вучні і чым яны адрозніваюцца ад выхаванцаў дзіцячага садка. Калі сын ішоў у школу, я прыводзіла яму ў прыклад «Зорныя войны», казала, што ён становіцца падаванам, а настаўнік - гэта джэдай. Задача падавана - вучыцца і слухацца джэдая, каб здабыць «сілу» (веды) і навучыцца карыстацца ёю. Яшчэ адзін добры прыклад - Гары Потэр. Ён адпраўляецца ў новую школу, дзе знаёміцца з настаўнікамі, заводзіць сяброў і з гэтага часу жыве іншым жыццём... Прамаўляючы з дзіцем гэтыя сцэнары, мы ў гульнявой форме падрыхтоўваем яго да новага этапу, - прадаўжае спецыялістка.

Анастасія Шапель мяркуе, што дапамагаць дзецям адаптавацца павінен школьны псіхолаг. Зрабіць гэта ў рамках школы прасцей, чым у кабінеце прыватнага псіхолага, бо праца вядзецца ў рэальных умовах, а прыватны спецыяліст вымушаны гэтыя ўмовы імітаваць. Да таго ж у школьнага псіхолага ёсць магчымасць узяць яшчэ пару вучняў з класа і стварыць каманду, якой будзе лягчэй праходзіць гэты шлях разам.

- А бацькам дома што рабіць?

- Калі дзеці не хочуць у школу, задача бацькоў - шчыра пра гэта пагаварыць. Даведацца, што не падабаецца і чаму. Але не пераконваць дзіця, што яно не мае рацыі і там выдатна - так мы не прымаем ягоныя пачуцці. У яго ж іншае меркаванне - яму там дрэнна. Ён адчуе сябе непачутым і закрываецца яшчэ больш. Каб разгаварыць, паспрабуйце распавядаць дзецям гісторыі наадварот. Напрыклад, пачытайце разам кнігу Рыгора Остэра «Дзеці і гэтыя». Усе апавяданні ў ёй - перакруты, і ў сітуацыях, у якія звычайна трапляюць дзеці, аказваюцца дарослыя. Напрыклад, адна дзяўчынка вымушаная ўвесь час сядзець дома з дарослай мамай, таму што тая не згаджаецца хадзіць на працу... Далей ідзе цікавае развязанне праблемы. Калі мы расказваем дзіцяці такія гісторыі, мы дапамагаем яму пражыць пачуцці, з якімі сутыкаецца ён сам. Можам няўзнак спытаць: «А як бы ты дапамог маме ў гэтай гісторыі?», «Як думаеш, што ёй не падабаецца ў працы?» Дзіця, быццам праз праекцыю, можа расказаць, што ж ён адчувае.

У дзяцей малодшага школьнага ўзросту ідзе актыўнае развіццё кампетэнцый. Яны маюць патрэбу ў адабрэнні дарослых, і настаўнік становіцца важны чалавекам у жыцці дзіцяці. Калі педагог дапамагае раскрыць патэнцыял дзіцяці, то дзеці будуць з радасцю хадзіць на ягоныя ўрокі.

Гісторыя мамы - гэта класічны прыклад, як вонкавыя абставіны здольныя паўплываць на ўзаемастасункі ў сям'і. Калі нашы сын ці дачка ідуць у школу, нараджаюцца новыя ролі: вучань, мама і тата школьніка... Усе гэтыя змены патрабуюць сур'ёзнай перабудовы, таму бацькам трэба вучыцца размаўляць, прызнаваць складанасці, звяртацца па дапамогу да настаўнікаў і псіхолагаў.

Напісаць каментар 62

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках