28 сакавiка 2024, Чацвер, 21:14
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Як Лукашэнка «зацэментаваў» мільярды даляраў

44
Як Лукашэнка «зацэментаваў» мільярды даляраў

Кароў пасвіць было б больш эфектыўна.

Лукашэнка падпісаў указ №181 «Аб арганізацыях цэментнай галіны» і выдаў адзін з самых галоўных сакрэтаў беларускай эканомікі: колькі бюджэтных грошай беларускія ўлады «зацэментавалі» на стратных прадпрыемствах.

Як высветлілася, за перыяд з 2015-2019 Беларусь выдаткавала $900 мільёнаў на стратныя цэментныя заводы. Акрамя таго, «мадэрнізацыя» цэментнай галіны ў 2008-2013 гадах каштавала Беларусі $1,2 мільярда. Усяго - больш за два мільярды народных грошай.

Прыклад цэментнай галіны - не адзінкавы. Дзяржсектар «выцягвае» з беларускай эканомікі мільярды даляраў.

Чаму ўлады не пазбавяцца ад нязручнага баласту? Сайт Сharter97.org звярнуўся па каментар да кіраўніка Аналітычнага цэнтра «Стратэгія» Леанід Заікі.

- Калі браць цэментавую галіну, то ўсё пачалося з няправільнага прагнозу. Гадоў 15 таму, калі не больш, расейскія маркетолагі прадказвалі значнае зніжэнне выкарыстання традыцыйных матэрыялаў і рост попыту на цэмент. На гэтым падмурку стваралася Расейская метадалогія будаўніцтва.

Прагноз быў заснаваны на тым, што Расеі патрабавалася б у два-тры разы больш цэменту. Людзі з атачэння Лукашэнкі падмітусіліся і прынеслі яму гэтую прапанову: заняцца цэментам ва ўсенародным маштабе, укласці вялікія грошы.

Не вельмі пісьменныя хлопцы ўсё гэта прагназавалі. Бо вытворчасць цэменту - вельмі энэргазатратная. Памылка ў тым, што ў Беларусі няма сваёй энэргетыкі, газ мы закупляем у Расеі.

Наш урад дапусціў памылку, уляляшчыў мільярды даляраў, а цяпер мы выглядаем, як апошнія дурні.

- Ці прызнаюць улады памылкі і перастануць спансаваць стратныя прадпрыемствы?

- У будаўніцтве вельмі хутка мяняюцца стэрэатыпы, метады і кліматычныя ўмовы. Адзін час Расея нам дапамагла ў Калінінградскай вобласці, калі «выкінула» адтуль швэдскія і дацкія будаўнічыя кампаніі. Тады пайшло павелічэнне паставак беларускага цэменту ў РФ. Але гэта толькі ў адной вобласці. А так у Расеі няма попыту на цэмент, ідуць замовы на цагляныя дамы. Я не ведаю, што нам рабіць з гэтым цэментам. Хтосьці прапаноўваў пераходзіць на варыянт Трэцяга Рэйха: рабіць дарогі з цэменту. Вялікія аўтастрады, скажам, Бэрлін-Масква. Але гэта ўсё вельмі дорага.

Ці будуць далей фінансаваць? Хутчэй за ўсё, што памылку не прызнаюць і будуць круціць педалі далей.

- Лукашэнка прапаноўваў «павесіць» грандаў айчыннай прамысловасці на IT-сектар. Як вы думаеце, ці давядзецца займацца ПВТ цэментам?

- Праграмістам гэта можа быць карысна толькі ў адным выпадку: укачваць сваіх канкурэнтаў у цэментавыя блокі. Я б прадаваў наш беларускі цэмент у Італію, Калумбію, наладзіў бы экспарт менавіта ў гэтыя краіны. IT-хлопцы простыя, як памідор перад вырабам салаты. «Яйцагаловыя» прапанавалі Лукашэнку лічбавае грамадства, зрабіць усё праграмаванае, а ён ім прапануе цэментавую прамысловасць і стратныя калгасы.

- А ці варта Беларусі рабіць стаўку на будаўнічую галіну, машынабудаванне, цяжкую прамысловасць?

- Рэч у тым, што ў 1994 годзе мяне запрасілі ў Адміністрацыю «прэзідэнта» для распрацоўкі нацыянальных вытворчых праграм. Тады яны думалі, што Лукашэнка - «выбітны дэмакрат, які прывядзе ў эканоміку людзей з гарвардскімі дыпломамі. Мы зрабілі перспектыўныя кірункі беларускай эканомікі. Тады я зрабіў выснову, што цэлымі галінам мы «выцягваць» эканоміку не можам, толькі асобнымі прадпрыемствамі. Такога, што цэментная галіна будзе ў нас усё «выцягваць» - у страшным сне такога не было.

Вядома, мы ўсё гэта прапанавалі Лукашэнку, які быў два-тры месяцы на пасадзе прэзідэнта. Прапанаваць мы прапанавалі, але ва ўладу прыйшлі хлопцы з вёсак, якія нічога не ўмелі. Ім бы кароў пасвіць, гэта было б больш эфектыўна. Хоць і з малаком мы грымнуліся, расейцы яго таксама не будуць спажываць. Памылка на памылцы. Такія ўжо нам трапіліся кіраўнікі.

- Якое выйсце вы прапанавалі б з гэтай сітуацыі?

- Я ўжо стаміўся ім тлумачыць, што рабіць. У свой час я быў чальцом экспэртнага рады Савета Міністраў і прапаноўваў ім выхад з сітуацыі. Стаміўся тлумачыць, калі б мяне зрабілі прэм'ер-міністрам на 18 месяцаў - іншая справа. Лягчэй зрабіць усё самім. Лукашэнку адправіць адпачываць куды-небудзь далей ад Беларусі, урад таксама распусціць. Рэкамендаваць нешта няма сэнсу. Нашай краіне патрэбна эканоміка з іншай матрыцай. Я пра гэта кажу ўжо 30 гадоў. На жаль, да маіх парадаў прыслухоўваюцца са спазненнем на 12 гадоў.

Гэтым людзям парады не дапамогуць. Уявіце, калі б хірург распавядаў ветэрынару, як лепш рабіць аперацыю на чалавечым мозгу. Ці многаму б ён навучыўся?

Ім трэба сказаць: «Хлопцы, мы пачынаем новую эканамічную палітыку, прадпрыемствы пераводзім у канкурэнтную базу».

- У нас ужо была «мадэрнізацыя», папярэдне ўрад прапаноўваў «індустрыялізацыю». Ці чакаць нам нейкую новую «зацыю», у якую наш урад «укіне» мільярды даляраў?

- Тут такая кагнітыўная нявыкрутка выходзіць. Вось ўкінуў наш урад мільярды ў вытворчасць апілкавай мэблі... Я цяпер праехаўся па Менску і гляджу, што платы ў нас ставяць з выдатнай драўніны, Божа мой. Што тут абмяркоўваць, калі ў краіне платы ставяць з добрай драўніны, а мэбля робяць з пілавіння. Дзе мазгі?

Ці ўся гэтая беларуска-расейская шуміха, калі туды-сюды ганяюць гэтыя яблыкі і грушы. Ганяюць і ганяюць. Лукашэнка сказаў, што будзе рамантаваць нафтаправод «Дружба», а Пуцін сказаў: «Ну добра «і пусціў па трубе» брудную» нафту. Цяпер мы вымушаныя рамантаваць заводы. Ну вось што з імі зробіш? Залазяць у нерат ні ў зад, ні ў перад.

У свой час унутраныя інвестыцыі ў Беларусі даходзілі да 17 мільярдаў. Але гэта было ў добрыя часы. Я вось палічыў, што наш ВУП у гэтым годзе будзе блізу $56 мільярдаў. А ў 2014 годзе ў нас было $77 мільярдаў. Розніцу адчуваеце?

Такія яны вось няўмекі. Бывае, што ў сям'і вырастаюць дзяўчынкі, якія не ўмеюць мыць посуд і хлопчыкі, якія не ўмеюць забіваць цвікі. У нас такі ж урад.

Таму мая вам парада: займайцеся сваёй справай і не чытайце ўрадавыя газеты. Будзеце чытаць дзяржаўныя СМІ - з'явіцца ў вачах ружовы арэол. Займайцеся справай. Вось Лукашэнка дае нам усім выдатны прыклад: вырошчвае кавуны, вырошчвае бульбу. Вось бы і займаўся гэтым увесь свой вольны час, а эканоміку не чапаў. Кавуны растуць выдатныя, бульба таксама, а эканоміку хай не чапае.

Напісаць каментар 44

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках