Да чаго прыводзіць эканамічная «палітыка» Лукашэнкі

Гісторыі дзесяці самых вядомых беларускіх банкрутаў.

Партал tut.by апублікаваў артыкул пра лёс іншых вядомых прадпрыемстваў-банкрутаў у Беларусі.

«КІМ»

Класікай жанру можна назваць віцебскі панчошна-трыкатажны камбінат «КІМ». Дзяржпрадпрыемства прызнала сябе неплацежаздольным у 2015 годзе і падало заяву ў суд. За мінулы час на «КІМе» пабывалі тры антыкрызісныя кіраўнікі (адзін асуджаны за карупцыю), а тэрмін лiквiдацыйнага вядзення прадаўжаўся 8 разоў (актуальны дэдлайн – канец жніўня 2019 года).

Памер крэдыторскай запазычанасці на стан 31 траўня складаў 16,8 мільёнаў рублёў. Зрэшты, шанцы крэдытораў атрымаць усю гэтую суму ў найбліжэйшай будучыні невялікія.

Раней паведамлялася, што гарадскія «засекі» папоўніць незапатрабаваная крэдыторамі нерухомасць на тэрыторыі больш як 10 га. Мясцовым уладам давядзецца заняцца рэдэвелапментам гэтай прамзоны, то-бок перапрафіляваннем будынкаў, і падключыць да гэтага інвестараў.

«Забудова»

Будаўнічы холдынг «Забудова», які знаходзіцца ў пасёлку Чысць Маладзечанскага раёна, сталі ратаваць з фінансавай ямы больш за пяць гадоў таму. Адным са шляхоў меркавалі продаж завода замежнаму інвестару. Але ідэя не мела поспеху.

Прадпрыемства падало на банкруцтва. Аднак улады не хацелі ліквідаваць горадаўтваральнае прадпрыемства праз продаж з малатка. Таму ў лістападзе 2015 года пачалася санацыя «Забудовы». Гэта значыць холдынг атрымаў растэрміноўку выплаты пазыкаў. Летась улады прадоўжылі тэрмін санацыі «Забудовы» да 2023.

Клімавіцкі ЛГЗ

У стане санацыі знаходзіцца і Клімавіцкі лікёра-гарэлачны завод, другі ў велічыні падаткаплацельнік у Магілёўскай вобласці.

У траўні 2018 года завод прызналі банкрутам і адвялі паўтара года на аздараўленне. У кампаніі назіраўся недахоп уласных зваротных сродкаў, з 2016 года мелася пратэрмінаваная запазычанасць перад бюджэтам. На стан кастрычніка 2018 года ў рэестры ЛГЗ было больш за 220 крэдытораў, сума патрабаванняў якіх склала больш як 50,3 млн руб.

«Мотавела»

20 красавіка 2018 года суд прызнаў ААТ «Мотавела» банкрутам. Банкі пацвердзілі свае прэтэнзіі да кампаніі на дзясяткі мільёнаў даляраў. За мінулы час маёмасны комплекс «Мотавела» некалькі разоў выстаўляўся на гандаль, каб была магчымасць разлічыцца з крэдыторамі. Але пакупніка так і не знайшлося. Цяпер патрабуецца новая ацэнка кошту маёмасці «Мотавела». Таму тэрмін лiквiдацыйнага вядзення падоўжаны да снежня 2019 года.

Складанасці ў прадпрыемства пачаліся ў 2015 годзе пасля арышту асноўнага ўладальніка «Мотавела» Аляксандра Мураўёва. Неўзабаве дзяржава стала асноўным уладальнікам прадпрыемства, а выпускам ровараў і мотатэхнікі занялося ТАА «МотаВелаЗавод» пад кіраўніцтвам былога мэра Менска Мікалая Ладуцькі. Яно ўзяло ў арэнду ў ААТ «Мотавела» памяшканні, вытворчыя лініі, склады. «МотаВелаЗавод» – правапераемнік не абавязальніцтваў, а віду дзейнасці «Мотавела», падкрэсліваў Ладуцька. Цяпер асноўны від дзейнасці ААТ «Мотавела» – здача ў арэнду розных памяшканняў.

Ладуцька ўжо некалькі гадоў спрабуе адстаяць ідэю стварэння новай вытворчасці мота- і велатэхнікі. Паводле ягоных словаў, для стварэння такога завода трэба ад 20 да 30 млн даляраў. Аднак ініцыятыва пакуль не знайшла падтрымкі.

З іншым актывам Мураўёва – «Шклозавод “Ялізава”» – улады разабраліся значна хутчэй. У 2018 годзе Гарадзенскі шклозавод набыў на гандлі маёмасны комплекс гэтай беларуска-аўстрыйскай кампаніі за 36,15 мільёнаў рублёў у рамках адкрытай працэдуры банкруцтва. У сутнасці, яны аб'ядналі магутнасці двух прадпрыемстваў. Гарадзенскаму шклозаводу перадалі будынкі агульнай плошчай 44,908 тыс. кв. м, абсталяванне, сыравіну і прадукцыю завода ў Магілёўскай вобласці.

Асіповіцкі вагонабудаўнічы завод

У 2008 годзе ўлады Беларусі дамовіліся з расейскімі бізнэсмэнамі стварыць на базе вагонарамонтнага дэпо ў Асіповічах буйны завод. У выніку акцыянерамі Асіповіцкага вагонабудаўнічага завода (АВЗ) сталі Беларуская чыгунка (БЧ) (26% акцый) і расейская кампанія «Гранд Экспрэс» (74%). Праз 5 гадоў новы завод з горам напалову быў пабудаваны. Ільвіную дзель фінансавання прапанаваў Еўразійскі банк развіцця (ЕАБР).

Але ў 2015 годзе санкцыі Захаду супраць Расеі, падзенне грузаперавозак праз крызіс і, адпаведна, попыту на вагоны, узрослая канкурэнцыя з боку кітайскіх вытворцаў вагонаў балюча ўдарылі ў вытворчасць у Асіповічах. Яна практычна спынілася. Улады Беларусі меркавалі, што ў гэтым вінаваты расейскі акцыянер. У «Гранд Экспрэс» былі прэтэнзіі да БЧ і беларускага ўраду ў частцы выканання ўзятых абавязальніцтваў у закупцы вагонаў.

У другой палове 2015 года АВЗ дапусціў шэраг пратэрміновак у выплаце сумы асноўнай пазыкі і адсоткаў у крэдыце ЕАБР. У выніку гасіць абавязальніцтвы давялося Мінфіну Беларусі, пад гарантыямі якога быў крэдыт.

Далей беларускі ўрад для пакрыцця выдаткаў выставіў прэтэнзіі АВЗ. Судовым выканаўцам быў арганізаваны гандаль, паводле вынікаў якога ўся ліквідная маёмасць завода была набытая Магілёўскім аддзяленнем БЧ. Супрацоўнікі завода перайшлі на спецыяльна створаны Асіповіцкі завод транспартнага машынабудавання. Такі расклад выклікаў негатыўную рэакцыю ў расейскім «Гранд Экспрэсе». Спробы расейскай кампаніі дагрукацца да ўладаў Беларусі і вярнуць сабе частку актываў не прынеслі выніку. Таму расейскія інвестары закідалі суды розных юрысдыкцый пазовамі.

У сакавіку 2017 года АВЗ быў прызнаны банкрутам, і ў дачыненні да яго адкрытая ліквідацыйная вытворчасць. За гэты час адбыліся аўкцыёны для продажу маёмасці таварыства. Але асаблівых дывідэндаў яны не прынеслі. Ліквідацыйная вытворчасць прадаўжаецца. У мінулым месяцы Эканамічны суд Магілёўскай вобласці замяніў антыкрызіснага кіраўніка.

Уладальніка «Штадлера» папрасілі дапамагчы прадаць беларускія грузавыя вагоны ў Заходнюю Еўропу.

«Унібокс»

Справа пра эканамічную неплацежаздольнасць буйнога вытворцы крон-коркаў і абсталявання для малочна-таварных фермаў «Унібокс» стартавала ў жніўні 2017 года. Нагодай сталі шматлікія пазыкі перад банкамі, бюджэтам і супрацоўнікамі холдынгу Сяргея Русака. Праблемы паўсталі пасля ўдзелу «Унібокса» ў тэндары дзяржаўнага «Белаграсэрвісу» на пастаўку сельгасарганізацыям 225 даільных залаў, паколькі кампаніі аплацілі толькі 60% заказу. У Мінсельгасхарчу тлумачылі недаразлікі тым, што былі пастаўленыя даільныя залы паводле эканомнай схемы камплектацыі «Свінговер» замест замоўленай даражэйшай «Паралелі».

Зрэшты, суд дагэтуль падаўжаў перыяд санацыі прадпрыемства, а не ініцыяваў яго ліквідацыю з усімі адпаведнымі наступствамі. У снежні 2018 года крэдыторы «Унібокса» большасцю галасоў прадоўжылі аздараўленчы перыяд да сярэдзіны 2019 года. Антыкрызісны кіраўнік матываваў гэта тым, што вядзецца праца ў спагнанні дэбіторскай запазычанасці амаль на 8 млн рублёў. Акрамя таго, «групай кампаній, заснаванай “Унібоксам”, заключаныя тры генеральныя дамовы пра супрацоўніцтва з суданскімі кампаніямі. Аднак у чэрвені тэрмін санацыі зноў прадоўжылі. На гэты раз – да 10 верасня, гаворыцца на сайце Адзінага дзяржрэестру звестак пра банкруцтва. Варта адзначыць, што прадстаўнік Белаграпрамбанка пярэчыў супраць падаўжэння санацыі.

Як вынікае з матэрыялаў Эканамічнага суда Менска, у цяперашні час на «Унібоксе» спадзяюцца на падтрымку зусім не суданскіх кампаній. У ліпені плануюцца паступленні 15 млн еўраў ад кампаніі «Паёнір Медыкал Дэвайсэз АГ» у рамках «пагаднення для прыцягненню пазыковых сродкаў і кіравання супольным прадпрыемствам» і больш за 1,1 млрд расейскіх рублёў паводле двух кантрактаў з расейскай кампаніяй «Агратэхнапарк». Згодна з планам санацыi, гэтых сродкаў павінна хапіць на задавальненне патрабаванняў крэдытораў з 2–5-й групаў чарговасці.

«Берасцейскае піва»

Працэс санацыі берасцейскага піўзавода пачаўся ў 2014 годзе. Але «Берасцейскае піва» пяты год не можа перамагчы фінансавыя цяжкасці ў выглядзе пазыкі на 14 млн рублёў.

У траўні летась суд падоўжыў тэрмін заканчэння разлікаў з крэдыторамі да 30 верасня 2019 года. Але, як заявіў «Вячэрняму Брэсту» антыкрызісны кіраўнік «Берасцейскага піва» Сяргей Цяльпук, у канца 2018 года крэдыторы, не бачачы перспектывы вяртання пазыкаў, паставілі пад сумнеў мэтазгоднасць існавання прадпрыемства. «У 2018 годзе пакупнік-партнёр адмовіўся ад супрацоўніцтва, і мы сур'ёзна “аселі”. Гэта адбілася на гадавым фінансавым выніку», – сказаў ён.

Пакуль не мелі поспеху імкненні прадаць пакет акцый «Берасцейскага піва» стратэгічнаму інвестару альбо як маёмасны комплекс. У цяперашні час прадпрыемства ацэненае прыкладна на 6 млн даляраў. Такая ўгода дазволіла б разлічыцца з усімі ягонымі завінавачанасцямі.

Падчас перыпетый звольнілася блізу 20 чалавек. У штаце застаўся 141 чалавек, і 49 чалавек задзейнічаюць паводле дамовы падраду.

Зрэшты, як сказаў Цяльпук, напярэдадні летняга сезону знайшоўся партнёр, які прапанаваў загрузіць вытворчасць новымі відамі напояў.

На «Берасцейскім піве» будуць гатаваць збіцень, медавуху і садавінна-ягаднае віно

«Ілаўскае»

3 чэрвеня Эканамічны суд Менскай вобласці пастанавіў увесці ў дачыненні да вядомага вінзавода «Ілаўскае» працэдуру санацыі на паўтара года.

У лістападзе 2018 года ўрад прапанаваў суўладальніку менскай тытунёвай фабрыкі і сеткі крамаў «Карона» Паўлу Тапузідзісу ўзяць куратарства над «Ілаўскае», зрабіць яму кансультацыйную дапамогу і садзейнічанне ў рэалізацыі прадукцыі.

– Ніхто не навязвае бізнэсу нейкіх стратных прадпрыемстваў. Сёння гэта ўзаемная цікавасць. Гэта прадпрыемства з глыбокай гісторыяй, якое выпускае напоі, – зусім не чарніла, той жа кальвадос з нашых яблыкаў, напоі з буякоў, маліны. Захоча Павел Георгіевіч развязаць пытанне ўласнасці, думаю, дзяржава не будзе супраць, – казаў першы віцэ-прэм'ер Аляксандр Турчын.

«Ілаўскае» з'яўляецца адным з двух самых буйных у Мядзельскім раёне прадпрыемстваў і дае працоўныя месцы амаль для 150 жыхароў. Улады спадзяюцца вывесці яго на ўстойлівую працу, захаваць працоўныя месцы і забяспечыць людзей годнай аплатай працы.

«Сукно»

Эканамічны суд Менска ў лютым 2018 года прызнаў легенду легпрама дзяржкампанію «Сукно» эканамічна няздатнай і прызначыў у дачыненні да прадпрыемства санацыю даўжынёю 18 месяцаў.

Заяву пра банкруцтва падалі асноўныя акцыянеры, што было абгрунтавана «неплацежаздольнасцю прадпрыемства, якая набывае ўстойлівы характар».

План санацыi ўключае ў сябе нарошчванне аб'ёмаў вытворчасці, аптымізацыю арганізацыйнай структуры, спагнанне дэбіторкі, рэалізацыю неліквідных або неэфектыўна выкарыстоўваных актываў, павышэнне канкурэнтаздольнасці выпусканай прадукцыі.

У рэестр патрабаванняў крэдытораў былі ўключаныя патрабаванні на агульную суму, эквівалентную 7,3 млн руб. Антыкрызісным кіраўніком выяўленыя належныя вінаваўцу актывы агульным коштам амаль 15 млн рублёў.

Некалькі гадоў абмяркоўвалася магчымасць перамяшчэння «Сукна» на плошчы мадэрнізаванага ААТ «Камволь». У канцы года гэтая пастанова ўсё ж такі ўхваленая. Продаж вытворчых плошчаў «Сукно» можа дапамагчы ўсё ж такі расплаціцца з крэдыторамі.

Дэльта Банк

Адна гучная справа пра банкруцтва да гэтага часу доўжыцца і ў банкаўскім сектары, які найбольш адчувальны да такіх турбацый. Нагадаем, у сакавіку 2015 года беларускі Дэльта Банк, падкантрольны ўкраінскаму бізнэсмэну Мікалаю Лагуну, страціў ліцэнзію праз невыкананне банкам сваіх абавязальніцтваў перад укладчыкамі і іншымі крэдыторамі. Неўзабаве Вярхоўны суд распачаў вытворчасць у справе пра банкруцтва банка, а сілавікі – крымінальную справу ў дачыненні да банкіраў. Зрэшты, да таго моманту Лагун ужо не з'яўляўся ў Беларусі.

За мінулы час «Агенцтва гарантаванай кампенсацыі банкаўскіх укладаў (дэпазітаў) фізічных асобаў» здолела разлічыцца не толькі з насельніцтвам, але і юрыдычнымі асобамі і банкамі на агульную суму 145 млн даляраў. Усяго абавязальніцтваў было на 155 млн даляраў. Але 7 млн даляраў з пакінутых 10 млн даляраў – гэта пазыкі перад іншымі «дочкамі» Лагуна. Антыкрызісны кіраўнік не гарыць жаданнем гасіць гэтыя абавязальніцтвы таму, што, на думку беларускага боку, украінскі бізнэсмэн вывеў з краіны на парадак больш сродкаў.

Тэрмiн лiквiдацыйнага вядзення Дэльта Банка заканчваецца 31 снежня 2019 года. Але кропка ў гэтай гісторыі відавочна яшчэ не будзе пастаўленая. Бо у 2018 годзе структура Лагуна падала пазоў у Міжнародны цэнтр урэгулявання інвестыцыйных спрэчак да ўладаў Беларусі папярэдне на 50 млн даляраў за нібыта неправамоцнае адкліканне ліцэнзіі і нанесеныя банку страты. Беларускія ўлады настроеныя прад'явіць сустрэчны пазоў. Хоць існуе і мірны варыянт развіцця падзей.