«Гарачая вясна» ў Беларусі ўжо забяспечаная

Вуліца становіцца пастаянным палітычным фактарам.

Высвятляецца, рэвалюцыя заразная. Толькі здушылі пратэсты ў Беларусі, як яны ўспыхнулі ў Расеі. Што больш за ўсё ўражвае ў цяперашнім расейскім палітычным крызісе, дык гэта яго рукатворнасць. Яго з самага пачатку штучна справакаваў рэжым Пуціна.

Цяпер не абмяркоўваю пытанне, навошта было цкаваць Аляксея Навальнага. Гэта вялікая тэма. Але адказ на пытанне, навошта спатрэбіўся ягоны арышт, ёсць. Гэта, мякка кажучы, невысокая здольнасць улада заможных, асоб, якія прымаюць пастановы, пралічваць наступствы сваіх дзеянняў.

Першапачатковая логіка Крамля была ясная: выгнаць Навальнага за мяжу, ператварыць яго ў эмігранта і тым самым зрабіць бяспечным для рэжыму Пуціна. Таму што тады кожны яго фільм аб палацах і карупцыі высокапастаўленых чыноўнікаў можна было б абвясціць інтрыгамі амерыканскай выведкі, заходняй змовай і г.д.

Але Навальны зламаў увесь крамлёўскі сцэнар адным простай задумай - вярнуцца. Прычым дзейнічаў не толькі мужна і самааддана, але і тэхналагічна. Апазіцыйны палітык пакінуў Крамлю невялікі выбар (арыштаваць ці не), і кожны з іх быў кепскі для ўлады. І акурат у гэты момант з'яўляецца фільм пра палац Пуціна. І арышт Навальнага стаў выглядаць як помста прэзідэнта Расеі свайму апаненту.

У выніку Крэмль сваімі рукамі стварыў з Навальнага нацыянальнага героя, пакутніка, які пасля атручвання паўстаў як фенікс з попелу. Галоўны расейскі апазіцыянер паставіў Пуціну дзіцячы мат.

Калі ацэньваць дзеянні ўладаў Расеі, то між волі напрошваюцца паралелі з Беларуссю. Адна і тая ж логіка дэградацыі аўтарытарных рэжымаў, у якіх адсутнічае сістэма адбракоўкі памылак. Калі палітыкі доўга знаходзяцца ва ўладзе, яны страчваюць адэкватнасць, робяць усё больш элементарных памылак, штучна ствараючы крызіс. Цяперашнія падзеі ў Расеі - вельмі добрая ілюстрацыя тэзіса аб тым, што кожная рэвалюцыя з'яўляецца вынікам краху кіроўных колаў. Рэжым Пуціна, як і рэжым Лукашэнкі, раскідаў механізмы зваротнай сувязі з грамадствам. Таму рэгулярныя ляпы, самастрэлы, неадэкватнасці, асабліва на стадыі старэння гэтых рэжымаў, проста запраграмаваныя.

Акрамя таго, ва ўмовах інфармацыйнага плюралізму ўлада больш не можа навязваць грамадству свой парадак дня. Вось фільм пра палац Пуціна за чатыры дні набраў больш за 70 мільёнаў праглядаў на YouTube.

Усе гэтыя прычыны, злучаныя разам, утварылі гарачы палітычны кактэйль і ўзарвалі сітуацыю. Пратэсты па ўсёй Расеі 23 студзеня паказваюць, наколькі наэлектрызаваная палітычная атмасфера ў краіне, які пераможнага пуцінізму. Магчыма, у Расеі, як і ў Беларусі, вуліца становіцца сталым палітычным чыннікам.

А для пратэстнай грамадскасці Беларусі расейскія падзеі сталі стымулам і надзеяй. Калі ў Расеі развіццё падзей пойдзе нарастаць, то гэта стане натхняльным прыкладам. І тады «гарачая вясна» тут забяспечаная.

Валерый Карбалевіч, «Свободные новости плюс»