«Газпрам» даў справаздачу аб рэкордных стратах

У мінусе за год «Газпрам» апынуўся толькі трэцім разам у сваёй гісторыі.

Страта еўрапейскага рынку газу, куды да вайны сыходзіла больш за палову расейскага газавага экспарту, працягвае разбураць «Газпрам».

За 2023 год кампанія, якая валодае манапольным правам на экспарт трубаправоднага газу з РФ, атрымала рэкордную ў сваёй гісторыі чыстую страту - 629 млрд рублёў, вынікае са справаздачнасці па МСФС, апублікаванай у чацвер.

У мінусе за год «Газпрам» апынуўся толькі трэцім разам у сваёй гісторыі: са стратай ён скончыў 1998 год, калі Расея абвясціла дэфолт, і 2020-ы, калі пандэмія абрынула попыт на газ і кошты.

Вынікі «Газпрама» — «катастрафічна слабыя», адзначае прафесар ВШЭ Яўген Коган: прыбытак асеў на 27% да 8,54 трлн рублёў, EBITDA — удвая, да 1,77 трлн рублёў. Больш за тое, за год «Газпрам» атрымаў аперацыйную страту: яго аперацыйныя выдаткі перасягнулі прыбытак на 364 млрд рублёў.

На аперацыйным узроўні «Газпрам» стратны ўжо пяць кварталаў запар, а «адна з прычын жахлівых паказчыкаў - катастрафічныя вынікі газавага сегмента», паказвае Коган.

Летась «Газпрам» паставіў на экспарт толькі 69 млрд кубаметраў газу - мінімальны аб'ём з 1985 года. У параўнанні з 2022 годам аб'ёмы перапампоўвання за мяжу скараціліся яшчэ на траціну, а калі параўноўваць з даваеннымі ўзроўнямі - утрая. Пастаўкі ў Еўропу абрынуліся да 28 млрд кубаметраў - узроўню другой паловы 1970-х гадоў. А здабыча «Газпрама» склала толькі 404 млрд кубаметраў і сталася мінімальнай за 34 гады, што існуе кампанія.

«Са справаздачнасці за 2023 год ясна, што кітайскі рынак пакуль не дапамог» Газпраму «кампенсаваць страту значнай долі на еўрапейскім рынку газу, якая ўпала ў 2,8 разы за два гады», – адзначае вядучы аналітык Freedom Finance Global Наталля Мільчакова.

Летась «Газпром» прапампаваў у КНР 23 млрд кубаметраў газу па запушчаным у 2019 годзе трубаправодзе «Сіла Сібіры». Сёлета экспарт у Кітай павінен вырасці да 28 млрд кубоў, што, зрэшты, кампенсуе толькі адну пятую ад былых паставак у Еўразвяз (больш за 150 млрд кубаметраў на год). Прапанова Уладзіміра Пуціна пабудаваць другую трубу – «Сіла Сібіры-2» і нарасціць экспарт да 100 млрд кубоў штогод – пакуль засталося без адказу. Кітай не жадае інвеставаць ні юаня ў новую трубу, прапаноўваючы Расеі цалкам аплаціць шматмільярдны рахунак за будаўніцтва, а таксама патрабуе зніжак на расейскі газ, паведамляе The South China Morning Post са спасылкай на знаёмыя з сітуацыяй крыніцы.

Да 2025 года «Газпрам» можа атрымаць яшчэ трыльён рублёў страт праз зніжэнне прыбытку, павелічэнне падатковай нагрузкі і неабходнасці аплачваць праграму газіфікацыі, казаў у лістападзе кіраўнік камітэта Дзярждумы ў энэргетыцы Павел Завальны. З яго слоў, экспарту ў «Газпрама» «не будзе», а выдаткі «засталіся».

Каб залатаць баланс кампаніі, улады значна падвышаюць тарыфы на газ у Расеі. З ліпеня 2024 года яны будуць павялічаныя на 11,2%, а з ліпеня 2025 года - яшчэ на 8,2%. Назапашаным вынікам за два гады газ падаражэе для грамадзян на 20%, а з пачатку вайны - на 34%.